اڏوھي

خودڪار ٽيڪسو باڪس معاونت

خودڪار ٽيڪسو باڪس جوڙڻ لاءِ مهرباني. There's no taxonomy template at "Template:Taxonomy/Isoptera", so the automated taxobox system doesn't know the taxonomy (درجا بندي) of Isoptera. Is "Isoptera" the سائنسي name of your taxon? For example, if you were editing the page "Animal", you'd need to specify |taxon=Animalia not |taxon=Animal. If it's not the expected scientific name, please correct it. There are some special cases which can be more difficult to set up (e.g. disambiguated taxon names). If you're not sure how to proceed, ask for help at Wikipedia talk:Automated taxobox system. Otherwise, click here to create the taxonomy template by entering the taxonomic details for "Isoptera". It's partly set up for you.

اڏوھي Temporal range: 251–0 Ma PreЄ <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,170,114); left:px; width:px;">Є <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,169,138); left:px; width:px;">O <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(166,223,197); left:px; width:px;">S <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(221,150,81); left:px; width:px;">D <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(63,174,173); left:px; width:px;">C <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(247,88,60); left:px; width:px;">P <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(153,78,150); left:px; width:px;">T <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,187,231); left:px; width:px;">J <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(111,200,107); left:px; width:px;">K <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,161,99); left:px; width:px;">Pg <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,221,45); left:px; width:px;">N Early Triassic – Recent
Formosan subterranean termite (Coptotermes formosanus) Soldiers (red-coloured heads) Workers (pale-coloured heads)
سائنسي درجا بندي
Unrecognized taxon (fix):	Isoptera
Families
Cratomastotermitidae Mastotermitidae Termopsidae Archotermopsidae Hodotermitidae Stolotermitidae Kalotermitidae Archeorhinotermitidae Stylotermitidae Rhinotermitidae Serritermitidae Termitidae

اُڏوهي (انگريزي ٻولي: White ant) ھڪ قسم جو جيت آهي، جيڪو قد بت ۾ ماڪوڙيءَ جيترو ٿئي، پر ماڪوڙيءَ کان مختلف ٿيندو آهي. اڇي ۽ ڀُوري رنگ جو هيءُ جيت زمين ۾ ٻِرُ ٺاهيندو آهي. سُڪل ڪاٺي هن جيت جو دل پسند کاڌو آهي. ان کان سواءِ ڪتابن، ڪاغذن، ڪامِن، داسن ۽ ڇيڻن وغيره کي به اڏوهي چڱيءَ طرح لڳي ٿي. اُڏوهي ٻُوٽن، پوک ۽ خاص ڪري انبن جي وڻن کي سخت نقصان پهچائيندي آهي. اُڏوهي پنهنجو گهر عجيب طريقي سان ٺاهيندي آهي. هيءُ جيت زمين ۾ ڪئين گهر ٺاهي، لکن جي تعداد ۾ ٽولين جي شڪل ۾ ڪالونيون ٺاهي رهي ٿو. اُڏوهي جيستائين ٻاهر نه ايندي، تيستائين سندس بستيءَ جي خبر نه پوندي. ڀتين ۽ ڇتين ۾ به مٽيءَ جي ناليءَ وانگر يڪو گهر ٺاهيندي آهي. هن جيت کي پَرَ ڪو نه ٿيندا آهن. پرن وارا نر ۽ راڻيون (مادي اڏوهيون) فقط مينهن جي موسم ۾ گهرن کان ٻاهر اُڏامنديون نظر اينديون. اُڏامندي سندن پَرَ ڇڻي پوندا آهن، تنهنڪري آسانيءَ سان ٻين جيتن جو کاڄ ٿي وينديون آهن. هن جيت جو دشمن تتر (پکي) آهي، جيڪو ان کي چاهه سان کائيندو آهي.

هن ۾ ماکي جيان مڪمل ڪالونيون ٺاهي رهڻ جي صلاحيت موجود آهي. هن جي رهائشي ڪالوني ۾ پڻ هر هڪ اُڏوهيءَ جا هڪ نظام موجب ڪم ورهايل ٿين ٿا. ائين هر هڪ اڏوهي پنهنجي حصي جو ڪم ڪندي رهي ٿي. هنن جي ڪالونين يا ٻڌل شهرن ۾ مختلف پاڙن جو هڪ نظام ٿئي ٿو. انهن کي هلائڻ لاءِ به سندن پنهنجا اصول ٺهيل هوندا آهن. هي وڻن جي سڪل ڪاٺين وڻن جي پاڙن، ۽ جابلو علائقن ۾ پٿرن جي مٿان به مٽي جي ڍيرن جي شڪل ۾ شهر يا ڪالونيون ٺاهي رهنديون آهن. ٿر ۾ هي گهڻو ڪري زمين جي اندر ننڍڙو سوراخ ٺاهي داخل ٿينديون آهن ۽ پوءِ اندر زمين ۾ مختلف رستن جي ذريعي پاڙا ٺاهي رهن ٿيون. اڏوهي ٻرن مان نڪري، ڪاٺين کي کائي، مٿانهين جاءِ تي پنهنجا مٽيءَ جا گهر ٺاهي ته ان کي برسات جي اچڻ جو اهڃاڻ سمجيو وڃي ٿو. اھم ضروري ڪم آھي.

       اڏوھيءَ جا جيوڙا ننڍين ڪالونين جي صورت ۾ زمين اندر يا سڪل ڪاٺ ۾ گھر ٺاھي رھندا آھن. ڪاٺ ۽ ڪاغذ وغيره انھن جو پسنديدھ کاڄ اھي ۽ اڏوھي اھڙي قسم جي شين کي تمام گھڻو شوق سان کائي تباھھ ڪري ڇڏيندي آھي. اھا گرم (Tropical)  ۽ نيم گرم (Sub-tropical)  ملڪن ۾ گھڻي انداز ۾ ٿيندي آھي. اڏوھيءَ جي جيوڙن جي عادتن جي لحاظ کان انھن کي ٻن قسمن ۾ ورھائي سگھجي ٿو، ھڪ سڪل ڪاٺ واريون (Dry Wood or Non-subterranean) اڏوھيون ۽ ٻيون زمين واريون (Subterranean) اڏوھيون.
        سڪل ڪاٺ واريون يا Non-subterranean قسم جي اڏوھي گھڻو ڪري سامونڊي علائقن ۾ سڪل ڪاٺ اندر پنھنجيون ڪوٺيون ٺاھي رھندي آھي ۽ انھيءَ جي زمين سان ڪو تعلق نھ رھندو آھي.
       زمين واري اڏوھي (Subterranean Termite) اسان جي ملڪ ۾ اڪثر ڪري سڀني حصن تي موجود رھي ٿي، جيڪا زمين اندر انھيءَ جي مٿاڇري تي ۽ انھيءَ کان علاوه ڪاٺ جي موزون حصن ۽ زمين تي رکيل ڪاٺ ۾ پنھنجا گھر ٺاھي، انھن کي کائي تباھھ ڪري ڇڏي ٿي. اڏوھين جا اھي گھر ڪافي سالن تائين رھي سگھن ٿا ۽ اھي جڏھن بلڪل ٺھي راس ٿين ٿا، تڏھن انھيءَ ۾ ڪروڙن جي انداز ۾ اڏوھي پيدا ٿي وڃي ٿي. انگريزيءَ ۾ اڏوھيءَ کي Termite  کان علاوه White ant  پڻ چيو وڃي ٿو. گھر جي سڀني اسمن کي اڏوھيءَ جي لاءِ جيت مار دوائن کان علاوھ، ڪاٺ جي انھن حصن کي ديوارن ۾ جڪڙيو ويندو آھي، تھ انھن تي عليحدھ طرح سان ڏامر جو تھھ يا سولگنم تيل جو تھھ چاڙھڻ بھ ضروري سمجھيو ويندو آھي. اھڙن اسمن ۾ در، دريون، روشندان، ڪاٺ جا ڪٻٽ وغيره اچي وڃن ٿا ۽ انھن جي صرف اھڙين ٻاھرين سطحن (جھڙوڪ فريم) جي چوڌاري ھن قسم جو عمل  ڪيو ويندو آھي.

حوالا