ديوبندي

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
ديوبندي تحريڪ
دارالعلوم ديوبند جنھن جي قيام سان ھن تحريڪ جو آغاز ٿيو
دارالعلوم ديوبند جنھن جي قيام سان ھن تحريڪ جو آغاز ٿيو
ڪل پوئلڳ
25 کان 36 ڪروڙ
باني
مولانا محمد قاسم نانوتوي، مولانا رشيد احمد گنگوھي، شاھ رفيع الدين، سيد محمد عابد، ذولفقار علي، فضل الرحمان عثماني
علائقا نمايان آبادي سميت
ڏکڻ ايشيا
مذھب
حنفي سني اسلام
ٻوليون
اردو، فارسي، بنگالي

ديوبندي: (انگريزي: Deabandi ) ھڪ اسلامي سني حنفي تحريڪ جو نالو آهي.[1]جيڪا برٽش انڊيا جي شھر ديوبند ۾ 1867ع ۾ شروع ٿي ھئي ۽ جنھن انڊيا، پاڪستان، افغانستان ۽ بنگلاديش کي مرڪز بڻائي يونائيٽيڊ ڪنگڊم ڏکڻ آفريڪا جي مسلمانن تائين ڦھلجي ويئي.[2] ان جو نالو انڊيا جي شھر ديوبند جي نالي تي پيو جتي دارالعلوم ديوبند قائم ٿيو.[3] ھن تحريڪ واري مسلڪ جا دنيا ۾ 25 کان 36 ڪروڙ پيروي ڪندڙ آھن. ان تحريڪ جا بانيمولانا محمد قاسم نانوتوي، مولانا رشيد احمد گنگوھي، شاھ رفيع الدين، سيد محمد عابد، ذولفقار علي، فضل الرحمان عثماني ۽ ٻيا عالم ھيا[4][5]. جن اسلامي مدرسي دارالعلوم ديوبند جو بنياد وڌو. ان تحريڪ جي عالمن 1919 ۾ جميعت علماءِ ھند کي جنم ڏنو ۽ تبليغي جماعت کي پڻ جنم ڏنو جن ان مسلڪ کي ڦھلايو. ھن مسلڪ جا مخالف خاص ڪري شيعا ۽ بريلوي ان کي وھابي سڏيندا آهن پر درحقيقت وھابي تحريڪ ۽ ديوبندي تحريڪ باوجود ڪجهه ساڳين خيالن جي ٻہ علحده مسلڪ آھن[6][7][8][9].

حوالا[سنواريو]

  1. Commins, David, The Wahhabi Mission and Saudi Arabia, I.B.Tauris, صفحا. 138–139, ISBN 978-0-85773-135-7 
  2. Muslim Schools and Education in Europe and South Africa. Waxmann. 2011. pp. 85ff. ISBN 9783830975540. https://books.google.com/books?id=RWqjAoRGxUcC&pg=PA87. Retrieved 29 April 2013. 
  3. Brannon Ingram (University of North Carolina), Sufis, Scholars and Scapegoats: Rashid Ahmad Gangohi and the Deobandi Critique of Sufism, p 478.
  4. Lewis, B.; Pellat, Ch.; Schacht, J. (1991) [1st. pub. 1965]. Encyclopaedia of Islam (New Edition). Volume I (C-G). Leiden, Netherlands: Brill. p. 205. ISBN 9004070265. 
  5. Asthana, N.C.; Nirmal, Anjali (2009). Urban Terrorism: Myths and Realities. Shashi Jain for Pointer Publishers. p. 66. ISBN 9788171325986. https://books.google.com/books?id=8EqWnqdsgZMC&pg=PA66. Retrieved 29 April 2013. 
  6. M. J. Gohari (2000). The Taliban: Ascent to Power. Oxford University Press. ISBN 0-19-579560-1. https://archive.org/details/talibanascenttop00goha. 
  7. Sharma, Sudhindra (2006). "Lived Islam in Nepal". in Ahmad, Imtiaz; Reifeld, Helmut. Lived Islam in South Asia: Adaptation, Accommodation, and Conflict. Berghahn Books. ISBN 81-87358-15-7. https://books.google.com/books?id=oPLZ8lzi39QC&pg=PA114. 
  8. N. C. Asthana; Anjali Nirmal (2009). Urban Terrorism: Myths and Realities. Jaipur: Aavishkar Publishers. ISBN 978-81-7132-598-6. https://books.google.com/books?id=8EqWnqdsgZMC&pg=PA66. 
  9. Alam, Arshad, "Islam and religious pluralism in India", ۾ Sonia Sikka, Living with Religious Diversity, Routledge, صفحا. 51–52, ISBN 978-1-317-37099-4